2413015021 Πατρόκλου 8, Λάρισα xeniaapost@gmail.com
 
 
  Παθολογικές Καταστάσεις
Ξένια Αποστολακοπούλου | Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Λάρισα
 
     
 
Σακχαρώδης Διαβήτης
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι ένα σύνδρομο με ετερογενές και πολυπαραγοντικό υπόστρωμα. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών, η οποία οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης. Η έλλειψη μπορεί να είναι πλήρης ή μερική ή σχετική. Ως σχετική χαρακτηρίζεται η έλλειψη ινσουλίνης, όταν, παρά τα αυξημένα επίπεδά της στο αίμα, δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του μεταβολισμού, λόγω παρεμπόδισης της δράσης της στους περιφερικούς ιστούς (αντίσταση στην ινσουλίνη). Η κύρια έκφραση της διαταραχής του μεταβολισμού του ΣΔ είναι η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Ταξινόμηση ΣΔ
Υπάρχουν 4 τύποι ΣΔ:

1. ΣΔ τύπου 1 (ΣΔτ1): Αφορά στο 5-10% των ατόμων με ΣΔ. Χαρακτηρίζεται από απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης που οφείλεται στην αυτοάνοση καταστροφή των ινσουλινοπαραγωγών β κυττάρων των νησιδίων του Langerhans του παγκρέατος (παλιότερες ονομασίες: νεανικός ΣΔ και ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ).
2. ΣΔ τύπου 2 (ΣΔτ2): Αφορά περισσότερα από 90% των ατόμων με ΣΔ. Είναι ο συχνότερος τύπος και χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη διαταραχής της έκκρισης και της δράσης της ινσουλίνης (παλιότερες ονομασίες :ΣΔ των ενηλίκων και μη ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ).
3. Άλλοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη: οφείλονται σε γενετικές διαταραχές των β κυττάρων (Νεογνικός ΣΔ, ΣΔ τύπου MODY), νοσήματα της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος, φάρμακα, κλπ.
4. Σακχαρώδης διαβήτης της κύησης: ορίζεται ως διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων ποικίλης βαρύτητας με έναρξη ή πρώτη αναγνώριση στο 2ο και 3ο τρίμηνο της παρούσας εγκυμοσύνης, εφόσον αποκλειστεί η πιθανότητα σακχαρώδους διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ένα ισορροπημένο πλάνο διατροφής στη πρόληψη του ΣΔτ2 και στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη, οποιουδήποτε τύπου.

Ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής, όπως της Μεσογειακής διατροφής, σε συνδυασμό με αλλαγή στο τρόπο ζωής όπως ένταξη της άσκησης συμβάλλουν είτε στη μείωση κινδύνου εμφάνισης ΣΔτ2 είτε στη καθυστέρηση εμφάνισης ΣΔτ2.

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης ΣΔτ2
• Άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα (ΔΜΣ ≥25 kg/m2)
• Περιφέρεια μέσης >102 cm (άνδρες) και > 88 cm (γυναίκες)
• Για όλο τον πληθυσμό μετά την ηλικία των 35 ετών
• Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
• Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ σε συγγενείς 1ου βαθμού (γονείς, αδέλφια, παιδιά)
• Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας (υψηλά τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL)
• Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• ΣΔ προκαλούμενος από φάρμακα ή χημικές ουσίες (π.χ. κορτικοστεροειδή, στατίνες, αντιψυχωσικά 2ης γενιάς, κ.α.).
• Ιστορικό προδιαβήτη
• Ιστορικό ΣΔ κύησης

Η εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση είναι συνδεδεμένα άρρηκτα με την πρόληψη και την αντιμετώπιση τους.

 
Παθήσεις πεπτικού
Η παροχή ενός εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου για τη καθεμία από τις παρακάτω παθήσεις συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων:
• Oισοφαγίτιδα, αχαλασία οισοφάγου
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δυσπεψία, γαστρίτιδα, έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου
• Παγκρεατίτιδα
• Κοιλιοκάκη
• Φλεγμονώδη νόσο εντέρου (νόσο Chron, ελκώδη κολίτιδα)
• Ηπατική νόσος
• Κίρρωση ήπατος
• Καρκίνο στο πεπτικό σύστημα

 
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου

Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου θεωρείται ότι επηρεάζει το 7 έως 15% του πληθυσμού παγκοσμίως. Εμφανίζεται 1,5 φορές πιο συχνά στις γυναίκες από τους άνδρες. Η διάγνωση συνήθως γίνεται πριν την ηλικία των 50 ετών. Ενώ περίπου το 11% του πληθυσμού έχει ΣΕΕ, μόνο το 1/3 αυτών των περιπτώσεων έχει διαγνωσθεί επισήμως.

Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου θα πρέπει να διαγνωστεί από ιατρό, ο οποίος θα πρέπει να λάβει με εξαιρετική επιμέλεια ιστορικό και να χρησιμοποιήσει τα κριτήρια της Ρώμης IV ως καθοδήγηση.

Σύμφωνα με τα κριτήρια της Ρώμης IV, ορίζεται ως υποτροπιάζον κοιλιακό άλγος που σχετίζεται:
• με την αφόδευση
• με αλλαγή στη συχνότητα των κενώσεων
• με αλλαγή στη μορφή κοπράνων

Υπάρχουν ορισμένες κοινές οργανικές παθήσεις που μοιράζονται παρόμοια γαστρεντερικά συμπτώματα με το ΣΕΕ. όπως η ενδομητρίωση, η κοιλιοκάκη, καρκίνο εντέρου, καρκίνων ωοθηκών, εκκολπωματικής νόσου, κά.).
Η παθοφυσιολογία του ΣΕΕ είναι πολύπλοκη και παραμένει ελάχιστα κατανοητή. Γενετικές και επιγενετικές αλλαγές, λοίμωξη και πρώιμα ανεπιθύμητα συμβάντα στη ζωή μπορεί να προδιαθέτουν ένα άτομο για ανάπτυξη ΣΕΕ και χρόνιο στρες, ψυχολογικά συμπτώματα, αρνητικές πεποιθήσεις για συμπτώματα και ασθένεια και δυσπροσαρμογή οι μηχανισμοί αντιμετώπισης μπορούν να αυξήσουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Για ορισμένους ασθενείς με ΣΕΕ, η ψυχολογική συννοσηρότητα ή δυσφορία μπορεί να είναι συνέπεια, παρά αιτία, της σοβαρότητας και της συχνότητας των συμπτωμάτων που παρουσιάζονται. Το ΣΕΕ είναι μια διαταραχή αλλοιωμένης αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου (μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου) και έχει βιοψυχοκοινωνική αιτιολογία. Ως αποτέλεσμα, έχει ξανα ονομαστεί ως διαταραχή της αλληλεπίδρασης εντέρου-εγκεφάλου.


Τύποι και συμπτώματα ΣΕΕ
• ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα: Σύμφωνα με την αξιολόγηση της σύστασης κοπράνων κατά τη κλίμακα Bristol (εικόνα), >25% των κενώσεων κατά τη κλίμακα Bristol είναι τύπου 1 ή 2 και <25% είναι τύπου 6 ή 7
• ΣΕΕ με διάρροια: > 25% είναι τύπου 6ή7 και < 25% είναι τύπου 1ή2
• ΣΕΕ με μικτή συμπτωματολογία: > 25% είναι τύπου 1ή 2 και > 25% τύπου 6ή7.
• ΣΕΕ μη ταξινομημένο: Τα άτομα που πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια της Ρώμης ΙV, αλλά δεν ταξινομούνται σε κάποια από τις 3 παραπάνω κατηγορίες.



Πηγή : Monash University

Στο ΣΕΕ είναι πολλοί οι παράγοντες που συμβάλλουν στην έξαρση των συμπτωμάτων. Μέσω μιας κατάλληλης διατροφής όμως μπορούμε να ρυθμίσουμε τα συμπτώματα. Αρχικά παρέχοντας διατροφικές οδηγίες πάνω στα τρόφιμα που είναι ανεκτά και δεν δημιουργούν έξαρση συμπτωμάτων και άλλος τρόπος αντιμετώπισης σύμφωνα με ένα επιστημονικό διατροφικό πρωτόκολλο που μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα του ΣΕΕ σε μεγάλο αριθμό ατόμων, τη Διατροφή χαμηλή σε FODMAPs (Fermentable Oligo, Di, Mono saccharides And Polyols).

Με τη συνεργασία του θεράποντα ιατρού σας και με παρακολούθηση από ειδικό διαιτολόγο έτσι ώστε να σας παρέχουμε μια πλήρη θεραπευτική προσέγγιση του προβλήματος υγείας σας.

Χρόνια Νεφρική Νόσος
Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι πολύ πιο διαδεδομένη παγκοσμίως. Η διαιτητική θεραπεία ασθενών με ΧΝΝ αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπισή της.

Οι στόχοι της διαιτητικής θεραπείας είναι:
• Διατήρηση καλής διατροφικής κατάστασης
• Αποτροπή ή ελαχιστοποίηση ουραιμικής τοξικότητας & άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού
• Καθυστέρηση του ρυθμού εξέλιξης της νεφρικής ανεπάρκειας

Η διατροφική εκπαίδευση και η παροχή συμβουλών ασθενών από διαιτολόγο είναι ουσιαστικής σημασίας για την πρόληψη και τη διαχείριση της ΧΝΝ. Ο προσεκτικός και λεπτομερής διατροφικός σχεδιασμός, η συχνή αξιολόγηση της διατροφικής κατάστασης και η συμμόρφωση με τη διατροφική παρακολούθηση είναι κρίσιμα για την επιτυχή διατροφική διαχείριση.

 
Καρδιαγγειακές Παθήσεις
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως, και στην Ελλάδα. Η πλειονότητα των καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι αθηροσκληρωτικής αιτιολογίας και περιλαμβάνουν:
• Στεφανιαία νόσος
• Νόσος των αγγείων που αιματώνουν τον εγκέφαλο
• Περιφερική αρτηριοπάθεια

Οι διατροφικοί παράγοντες επηρεάζουν την ανάπτυξη της καρδιαγγειακής νόσου είτε άμεσα είτε μέσω της δράσης τους σε παράγοντες κινδύνου, όπως τα λιπίδια του πλάσματος, η αρτηριακή υπέρταση ή τα επίπεδα γλυκόζης. Όπως και το υπέρβαρο και η παχυσαρκία.

Η Μεσογειακή διατροφή αποτελεί ένα διατροφικό πρότυπο καρδιοπροστατευτικής διατροφής σε συνδυασμό με αλλαγή του τρόπου ζωής όπως ένταξη φυσικής δραστηριότητας και διακοπή καπνίσματος.

 
Χρόνια Νεφρική Νόσος
Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι πολύ πιο διαδεδομένη παγκοσμίως. Η διαιτητική θεραπεία ασθενών με ΧΝΝ αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπισή της.

Οι στόχοι της διαιτητικής θεραπείας είναι:
• Διατήρηση καλής διατροφικής κατάστασης
• Αποτροπή ή ελαχιστοποίηση ουραιμικής τοξικότητας & άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού
• Καθυστέρηση του ρυθμού εξέλιξης της νεφρικής ανεπάρκειας

Η διατροφική εκπαίδευση και η παροχή συμβουλών ασθενών από διαιτολόγο είναι ουσιαστικής σημασίας για την πρόληψη και τη διαχείριση της ΧΝΝ. Ο προσεκτικός και λεπτομερής διατροφικός σχεδιασμός, η συχνή αξιολόγηση της διατροφικής κατάστασης και η συμμόρφωση με τη διατροφική παρακολούθηση είναι κρίσιμα για την επιτυχή διατροφική διαχείριση.

 
Διαταραχές Ψυχικής Υγείας
Εχει σημασία τι τρώμε για την ψυχική μας υγεία; 
Οι κοινές ψυχικές διαταραχές αναφέρονται στις αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εκτιμάται ότι το 4,4% πάσχει από καταθλιπτική διαταραχή και το 3,6% από αγχώδη διαταραχή του παγκόσμιου πληθυσμού.

Αν και οι καθοριστικοί παράγοντες της ψυχικής υγείας είναι πολύπλοκοι, ολοένα και περισσότερες μελέτες δείχνουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της υιοθέτησης υγιεινών διατροφικών συνηθειών και της μειωμένης συχνότητας εμφάνισης ψυχιατρικών νοσημάτων και  άλλων νευροψυχιατρικών παθήσεων.

Η διατροφική ψυχιατρική αποσκοπεί στην ανάπτυξη επιστημονικά τεκμηριωμένης έρευνας που καθορίζει το ρόλο της διατροφής και των θρεπτικών συστατικών σε διάφορες πτυχές της ψυχικής υγείας. Τα αυξανόμενα στοιχεία από το πεδίο υποδηλώνουν ότι η διατροφή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και/ή τη θεραπεία της κατάθλιψης. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης.

Η μεσογειακή διατροφή συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους, επιδρά βέλτιστα στον εντερικό μικροβιόκοσμο και η υιοθέτηση ενός τέτοιου προτύπου διατροφής έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κατάθλιψης, του άγχους και του ρόλου που μπορεί να έχει ο γαστρεντερικός μικροβιόκοσμος σε αυτές τις διαταραχές. Είναι αποδεδειγμένη λοιπόν η σημασία μιας ισορροπημένης διατροφής για την ψυχική υγεία!

Η προσέγγιση μιας εξατομικευμένης διατροφής μπορεί να είναι αποτελεσματική για τον εντοπισμό ατόμων που μπορεί να επωφεληθούν από θρεπτικά συστατικά που βελτιώνουν τις λειτουργίες του εγκεφάλου στην υγεία και την ασθένεια.