2413015021 Πατρόκλου 8, Λάρισα xeniaapost@gmail.com
hero image

Διατροφικές Διαταραχές και όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Διατροφικές Διαταραχές και όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε {noPicture}
Διατροφικές Διαταραχές
 

Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι σοβαρές διαταραχές της ψυχικής υγείας.

Τείνουν να εμφανίζονται κατά την εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή και είναι πολύ πιο συχνές στα κορίτσια και τις γυναίκες.

Ωστόσο, οι άνθρωποι μπορούν να τις αναπτύξουν και κατά την παιδική ή σε μεταγενέστερη ηλικία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 16 εκατομμύρια άτομα υπέφεραν από διαταραχές πρόσληψης τροφής το 2021, μεταξύ των οποίων περίπου 3,4 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι.

Ποιές είναι οι Διατροφικές Διαταραχές

Οι βασικοί τύποι διατροφικών διαταραχών που αναφέρονται στο εγχειρίδιο DSM – 5 περιλαμβάνουν την Nευρική Aνορεξία, την Ψυχογενή Βουλιμία και την Αδηφαγική Διαταραχή.

Όλες ανεξαιρέτως οι διαταραχές πρόσληψης τροφής περιλαμβάνουν σοβαρά προβλήματα με την σκέψη για το φαγητό και τις διατροφικές συνήθειες.

Δεν αποτελούν επιλογή τρόπου ζωής και μπορούν να επιφέρουν επιπλοκές όπως καρδιακά και νεφρικά προβλήματα, μεταβολικά νοσήματα ή ακόμη και τον θάνατο.

Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν.
 

Γιατί εμφανίζονται οι Διατροφικές Διαταραχές

Η αιτιολογία των διαταραχών στην πρόσληψη τροφής είναι άγνωστη.

Πιθανώς όμως να εμπλέκεται ένας συνδυασμός βιολογικής ευαλωτότητας, ψυχολογικής προδιάθεσης και κοινωνικών επιρροών.

Ένας άλλος παράγοντας που πιθανώς εμπλέκεται στην παθοφυσιολογία των διαταραχών αυτών είναι ενδεχομένως η διαταραχή στο σεροτονινεργικό σύστημα νευροδιαβίβασης στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Στον υποθάλαμο, η σεροτονίνη βοηθά στην ρύθμιση της συμπεριφοράς πρόσληψης τροφής παράγοντας το αίσθημα πληρότητας και κορεσμού.
 

Νευρική Ανορεξία

Νευρική ανορεξία

Τα άτομα με Νευρική Ανορεξία αποφεύγουν το φαγητό.

Περιορίζουν αυστηρά την πρόσληψη τροφής ή τρώνε πολύ μικρές ποσότητες μόνο συγκεκριμένων τροφών και θεωρούν τον εαυτό τους υπέρβαρο, ακόμη και όταν είναι επικίνδυνα λιποβαρή.

Η Νευρική Ανορεξία είναι η λιγότερο συχνή από τις τρεις διατροφικές διαταραχές. Είναι όμως η πιο σοβαρή και οι στατιστικές δείχνουν ότι έχει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας (περίπου 20%).
 

Συμπτώματα Νευρικής Ανορεξίας

Όπως προαναφέρθηκε, τα άτομα με Νευρική Ανορεξία έχουν έναν ακραίο φόβο μήπως πάρουν  βάρος.

Αρνούνται να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα και προσπαθούν συνεχώς να χάνουν βάρος μέσω υπερβολικής δίαιτας, περιορισμού θερμίδων και ακραίας άσκησης.

Η ανορεξία έχει δύο υποτύπους, ο καθένας με το δικό του σύνολο συμπτωμάτων.

Ο περιοριστικός τύπος, στον οποίο τα άτομα χάνουν βάρος κυρίως με δίαιτα, νηστεία ή υπερβολική άσκηση.

Ο τύπος της υπερφαγίας/καθαρτικός, στον οποίο τα άτομα επιδίδονται σε συμπεριφορές επεισοδιακής υπερφαγίας και κάθαρσης.

Τα άτομα με Νευρική Ανορεξία μπορεί να ζυγίζονται συνεχώς, να κάνουν κριτική στο σώμα τους και να αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές.

Δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και έχουν συμπτώματα άλλων ψυχικών παθήσεων, όπως θυμό, κατάθλιψη, άγχος ή ευερεθιστότητα.

Σωματικά σημάδια Νευρικής Ανορεξίας:

  • Εξαιρετικά λεπτό σώμα, κόπωση και αδυναμία, ζάλη και λιποθυμία

  • Ξηρό ή κίτρινο δέρμα, λεπτά μαλλιά που πέφτουν εύκολα, εύθραυστα νύχια, βλάβη των δοντιών από αναγκαστικό εμετό, απουσία εμμήνου ρύσεως

  • Πόνος στην κοιλιά, φούσκωμα ή δυσκοιλιότητα, αίσθημα κρύου όταν κάνει ζέστη
     

Νευρική Βουλιμία

Νευρική Βουλιμία

Τα άτομα με Νευρική Βουλιμία έχουν υποτριαπιάζοντα υπερφαγικά επεισόδια (binge eating).

Αυτές οι υπερφαγίες ακολουθούνται από έκκριση (έμετος ή χρήση καθαρτικών),  νηστεία ή υπερβολική άσκηση επειδή αισθάνονται ενοχές.

Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια βουβή διαταραχή πρόσληψης τροφής καθώς οι βουλιμικοί γίνονται δύσκολα αντιληπτοί.
 

Συμπτώματα Νευρικής Βουλιμίας

Όσοι νοσούν από Βουλιμία καταναλώνουν μεγάλες πόσοτητες φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα (πχ εντός 2 ωρών).

Παραλείπουν γεύματα, κάνουν συνεχώς δίαιτα και υπεργυμναστική ενώ την ίδια στιγμή νιώθουν ενοχές και κάνουν χρήση καθαρκτικών ή διουρητικών.

Φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν το σώμα τους, χρησιμοποιούν τσίχλες/στοματικά διαλύματα και απομακρύνονται από τους φίλους και την οικογένεια τους.

Συχνά έχουν προβλήματα κατάθλιψης, άγχους ή χρήσης ουσιών.
 

Σωματικά σημάδια Νευρικής Βουλιμίας

Με την πάροδο του χρόνου, η Νευρική Βουλιμία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας όπως:

  • Δυσκοιλιότητα, Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), αφυδάτωση από την κάθαρση, λιποθυμία,  αδυναμία,  κατακόκκινα μάτια, καρκίνος του οισοφάγου

  • φθορά του σμάλτου των δοντιών

  • Ακανόνιστη έμμηνο ρύση
     

Αδηφαγική Διαταραχή

Αδηφαγική Διαταραχή

Η διάγνωση των Διατροφικών Διαταραχών μη προσδιοριζόμενων διαφορετικά (Eating Disorders Not Otherwise Specified ) περιλαμβάνει κάποια χαρακτηριστικά διατροφικής διαταραχής.

Μια κατηγορία εντός των EDNOS είναι και η Αδηφαγική Διαταραχή γνωστή και ως Binge Eating Disorder.
 

Συμπτώματα Αδηφαγικής Διαταραχής

Όπως και στην περίπτωση της Νευρικής Βουλιμίας, τα άτομα με διαταραχή υπερφαγίας παρουσιάζουν επεισόδια υπερφαγίας, κατά τα οποία καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα, νιώθουν ότι έχουν χάσει τον έλεγχο της διατροφής τους και αισθάνονται άγχος λόγω της υπερφαγικής συμπεριφοράς τους.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τα άτομα με Βουλιμία, δεν χρησιμοποιούν τακτικά αντισταθμιστικές συμπεριφορές για να απαλλαγούν από την τροφή όπως πρόκληση εμετού, νηστεία, άσκηση ή κατάχρηση καθαρτικών.

Η διαταραχή της υπερφαγίας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, όπως παχυσαρκία, διαβήτη, υπέρταση και καρδιαγγειακές παθήσεις.

Η διάγνωση απαιτεί συχνές κρίσεις υπερφαγίας (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες), που συνδέονται με μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου και με τρία ή περισσότερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

  • Τρώει πιο γρήγορα από το κανονικό, και καταναλώνει μεγάλες ποσότητες τροφής χωρίς να πεινάει και μέχρι να νιώσει δυσφορία

  • Κατανάλωση τροφής μόνος/η λόγω αμηχανίας για την ποσότητα που καταναλώνει

  • Αίσθημα αηδίας για τον εαυτό του/της, κατάθλιψη ή έντονο αίσθημα ενοχής μετά από μια υπερφαγία
     

Πώς θεραπεύονται οι Διατροφικές Διαταραχές

Υπάρχουν τρεις κύριοι στόχοι στην θεραπεία των Διατροφικών Διαταραχών.

1ος στόχος και πιο σημαντικός είναι η αποκατάσταση της θρέψης του ασθενούς.

Στους ασθενείς με Ανορεξία αυτό σημαίνει αποκατάσταση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

Στα άτομα με Βουλιμία σημαίνει την διασφάλιση της μεταβολικής ισορροπίας.

2ος στόχος είναι η τροποποίηση των διαστρεβλωμένων διατροφικών συμπεριφορών, έτσι ώστε να μπορέσει να περιοριστεί η επεισοδιακή υπερφαγία και οι καθαρτικές ή άλλες παθολογικές συμπεριφορές διατροφής.

3ος στόχος είναι να βοηθηθεί ο ασθενής να αλλάξει τις διαστρεβλωμένες και λανθασμένες πεποιθήσεις του για τα θεωρούμενα οφέλη από την απώλεια βάρους.
 

Οι Διατροφικές Διαταραχές απαιτούν εξατομικευμένη θεραπεία

Τα θεραπευτικά προγράμματα για τις Διατροφικές Διαταραχές πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές ανάγκες.

Αν χρειαστεί, οι πάσχοντες θα πρέπει να παρακολουθούνται από μια ομάδα επαγγελματιών υγείας.

Η βάση όμως για την αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών, είναι ο ειδικά εκπαιδευμένος επαγγελματίας Διαιτολόγος Διατροφολόγος.
 

Διατροφολόγος και Διατροφικές Διαταραχές

Ο ρόλος του επαγγελματία Διαιτολόγου Διατροφολόγου στις Διατροφικές Διαταραχές είναι αρχικά να αξιολογήσει την διατροφική κατάσταση του ασθενούς (διαιτητική πρόσληψη, διατροφικές ελλείψεις).

Ακολούθως στόχος του είναι η αποκατάσταση της θρέψης και των βιοχημικών ανισορροπιών.

Η θρεπτική αποκατάσταση επιτυγχάνεται μέσω της συνεργασίας με τον θεραπευόμενο για την δημιουργία ενός εξατομικευμένου και ισορροπημένου προγράμματος γευμάτων και μέσω της διατροφικής εκπαίδευσης των ασθενών και των φροντιστών ή της οικογένειάς τους.

Αν το κρίνει απαραίτητο, ο ειδικά εκπαιδευμένος Διατροφολόγος εισηγείται συμπληρωματικές θεραπείες που μπορεί να περιλαμβάνουν:
 

Ατομική, ομαδική και/ή οικογενειακή ψυχοθεραπεία

Η ατομική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει γνωσιακές συμπεριφορικές προσεγγίσεις, οι οποίες σας βοηθούν να αναγνωρίσετε και να αλλάξετε αρνητικές και μη βοηθητικές σκέψεις.

Σας βοηθά επίσης να αναπτύξετε δεξιότητες αντιμετώπισης και να αλλάξετε συμπεριφορικά πρότυπα.
 

Ιατρική φροντίδα

Ιατρική περίθαλψη και παρακολούθηση, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας για τις επιπλοκές που μπορούν να προκαλέσουν οι Διατροφικές Διαταραχές.

Φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά ή σταθεροποιητές της διάθεσης, μπορεί να βοηθήσουν στην θεραπεία ορισμένων Διατροφικών Διαταραχών.

Τα φάρμακα μπορούν επίσης να βοηθήσουν με τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους που συχνά συνοδεύουν τις Διατροφικές Διαταραχές.

Ορισμένα πάσχοντες ενδέχεται να χρειαστεί να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο ή να παρακολουθήσουν πρόγραμμα θεραπείας σε κέντρο διαμονής.
 

Ξένια Αποστολακοπούλου Διαιτολόγος Διατροφολόγος Λάρισα

Επιστημονική υποστήριξη στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών

Αναζητείτε έναν ειδικά εκπαιδευμένο επαγγελματία υγείας για να σας υποστηρίξει σχετικά με κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής; Είμαι εδώ για να σας βοηθήσω!

Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στην Λάρισα, εκπαιδευμένη στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών και μπορώ να σας εξυπηρετήσω με δια ζώσης και online συνεδρίες.

Οι Διατροφικές Διαταραχές θεραπεύονται, και εγώ γνωρίζω πώς να σας καθοδηγήσω.

Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:

Πίσω